Karuta かるた – japońska gra karciana

Wyobraźcie sobie grę w karty, na których zamiast figur czy obrazków są fragmenty japońskich poematów. Dla kogoś nie będącego Japończykiem taka gra może okazać się bardzo trudna, jednak mimo to wielu obcokrajowców pasjonuje się grą karuta.

Nazwa gry wywodzi się z portugalskiego słowa carta i oznacza karty, przywiezione właśnie przez Portugalczyków do Japonii w połowie XVI wieku. Dzisiejsze karuta można podzielić na te pochodzące z Portugalii oraz te z Eawase (gra z okresu Kamakura polegająca na dopasowaniu obrazków). Te pierwsze są obecnie o wiele mniej popularne (i nie mają na sobie japońskich napisów), dlatego skupimy się na tej drugiej kategorii.

Eawase karuta

Celem każdej gry tego rodzaju jest jak najszybsze rozpoznanie karty, która nie pasuje do reszty i chwycenie jej zanim zrobi to przeciwnik. Można grać różnymi rodzajami kart, z których najlpopularniejsze to uta-garuta i iroha-karuta.

W uta-garuta gracze próbują odnaleźć dwa ostatnie wersy wiersza ze zbioru Ogura Hyakunin Isshu po usłyszeniu trzech pierwszych.

Dla mniej obytych z japońską poezją polecana jest iroha-karuta. Typowa karta tego typu ma pojedynczy znak kany w jednym rogu. Karcie odpowiada zdanie do przeczytania, czyli przysłowie zaczynające się od sylaby na karcie.

W karuta grają dzieci w szkole podstawowej oraz gimnazjum na zajęciach. Interesujący jest fakt, że Japończycy jako naród są tak blisko swojej starożytnej rodzimej poezji — dzięki temu uta-garuta jest niezmiernie popularna również do dnia dzisiejszego. Powstały nawet manga i anime (Chihayafuru) przedstawiające losy grupy znajomych zgłębiających tajniki karuta.

tengudo.jp, wakasa.main.jp, shigureden.or.jp, galiton.co.jp