nauka | Japoland

Witaj szkoło! Początek roku szkolnego w Japonii

W Polsce w niezliczonych podstawówkach, gimnazjach i liceach właśnie zainaugurowano nowy rok szkolny. W tym samym czasie także Japończycy wracają do szkoły – 1 września rozpoczyna się bowiem drugi trymestr zajęć, jednak w niektórych rejonach Japonii (zwłaszcza na Hokkaidō) z racji skrócenia wakacji letnich, lekcje zaczęły się już 20 sierpnia! W Japonii obowiązkiem szkolnym objęte są dzieci od 6 do 15 roku życia (szkoła podstawowa i gimnazjum). W przeciwieństwie do Polski i innych krajów Zachodu, w Japonii zarówno rok szkolny jak i akademicki rozpoczynają się już w kwietniu! Nauka w szkołach przebiega przeważnie w systemie trymestralnym. Pierwszy trymestr trwa od kwietnia od ok. 20 lipca, kiedy to zaczynają się wakacje […]

Poznajmy sztukę dziwnych wynalazków, czyli chindōgu 珍道具

Co oznacza chindōgu (jap. 珍道具)? Określenie to powstało w wyniku połączenia dwóch japońskich słów: chin 珍, co oznacza „dziwny” i dōgu 道具, czyli „narzędzie”. Wymyślił je japoński komik Kenji Kawakami, fan i znawca dziwnych, japońskich wynalazków. Najczęściej chindōgu określa się jako japońską sztukę konstruowania genialnych gadżetów. Chindōgu czyli coś co pozostaje wciąż zagadką dla Europejczyków czy Amerykanów, stało się rodzajem sztuki w Japonii. I to bynajmniej nie sztuki użytkowej, bo sedno ideologii chindōgu tkwi właśnie w tym, że produkt z pozoru użyteczny ma być całkowicie nieużyteczny. Oto kilka najbardziej popularnych „gadżetów” , które mimo iż rozwiązują jeden problem, często stwarzają następny bądź wyglądają nieco… dziwnie. Jednak każdy znajdzie wśród nich coś dla siebie. 1. […]

Japońska gra słowna shiritori しりとり

Nauka japońskiego potrafi sprawiać trudność. Skomplikowane jest nie tylko pismo – wiele osób miewa problemy z zapamiętywaniem japońskich słówek, ponieważ wiele z nich brzmi podobnie, różniąc się od siebie jedynie jedną literą, a nawet brzmi identycznie, różniąc się jedynie w zapisie (np. hana 花 – kwiat i hana 鼻 – nos). Świetnym sposobem na sprawdzenie i utrwalenie swojej wiedzy z zakresu japońskiego słownictwa jest doskonale znana w Japonii gra słowna shiritori. W dużym skrócie, do gry potrzebnych jest minimum dwóch graczy, znajomość japońskiego pisma, czyli kany (sylabariuszy hiragany oraz katakany) oraz pewien zasób japońskiego słownictwa. Nazwa gry, czyli shiritori しりとり, pochodzi od wyrażenia shiri o toru 尻を取る, czyli dosłownie „wziąć tył”, i […]

Jak napisać swoje imię po japońsku?

Uwierzcie nam na słowo, że jedną z rzeczy, które najczęściej słyszą od swoich znajomych osoby władające w jakimś stopniu pismem japońskim jest „napisz moje imię po japońsku”. Zainspirowało nas to do przygotowania listy imion polskich zapisanych japońskim pismem katakana. Istnieje również możliwość zapisania w znakach kanji, jednak dobór znaków powinien zależeć od charakteru właściciela imienia, co wiąże się z dużo większym nakładem pracy, dlatego mamy nadzieję, że zrozumiecie, dlaczego pominęliśmy zapis znakami kanji. Zapraszamy do sprawdzenia swojego imienia! (jeżeli nie odnajdziecie swojego – piszcie w komentarzach, a odpowiemy) 🙂 Katakana – jeden z dwóch japońskich systemów pisma sylabicznego kana. Drugim z nich jest hiragana. Każdemu znakowi katakana odpowiada znak hiragana. […]

Sen w kapsule – tani i wygodny nocleg カプセルホテル

Capsule Hotel (jap. kapuseru hoteru カプセルホテル), to określenie typu noclegu powstałego i popularnego w Japonii, gdzie zamiast pokoi goście mają do dyspozycji mini-pomieszczenia, w których znajduje się praktycznie wyłącznie łóżko i telewizor. W takiej „kapsule” można spędzić noc (gdy uciekł ostatni pociąg), a nawet jedynie godzinę, aby zregenerować siły. Dla Europejczyka taki hotel może być zaskoczeniem, lecz w Japonii nie jest on niczym niezwykłym. Jest to praktyczne rozwiązanie problemu noclegu w warunkach życia i pracy Japończyków. Pierwszy Capsule Hotel pojawił się w Osace w 1979 roku, zaprojektowany został przez architekta Kisho Kurokawa. Typowy hotel kapsułowy składa się z dwóch głównych części. Jedna to przestrzeń publiczna z szafkami i jacuzzi, druga natomiast […]

Jak nie pomylić piwa z budynkiem, czyli słowa z angielskiego gairaigo 外来語

W języku japońskim istnieje mnóstwo słów zapożyczonych z języka angielskiego zwanych gairaigo (jap. 外来語, dosłownie „słowa, które przybyły z zewnątrz”), co może być bardzo wygodne i przydatne, gdy nie znamy japońskich słówek. Należy jednak pamiętać, że wymowa angielskich słów w japońskim jest ustalona tak, aby można było ją zapisać sylabariuszem katakaną i jeśli chcemy być zrozumiani przez rozmówcę, należy tej wymowy się trzymać. W przeciwnym wypadku możemy pomylić „budynek” (biru) z „piwem” (biiru)! Przygotowaliśmy tabelkę z wybranymi słówkami gairaigo: ko n pyuu ta computer komputer te re bi television telewizja te re ho n kaa do telephone card karta telefoniczna ka re n daa calendar kalendarz ra n pu lamp lampa […]

Japońska nazwa dla nowej epoki geologicznej?

Japońscy naukowcy wystąpili o nazwanie nowej epoki geologicznej powstałej na podstawie starożytnych warstw geologicznych z prefektury Chiba. Epoka nosiłaby nazwę „Chibanian”. Warstwa geologiczna Chiba została odnaleziona na klifie w Ichihara, przy rzece Yoro. Znaleziono tam dobrze zachowane minerały obrazujące ostatnie przebiegunowanie ziemi, czyli zmianę kierunków pól magnetycznych, naszej planety w okresie od 126,000 do 770,000 lat temu. Okres ten jest kandydatem na GSSP – Global Boundary Stratotype Section Type and Point, czyli ogólnoświatowej wzorcowej sukcesji warstw skalnych. Są one używane do prezentacji granic w czasie w okresach geologicznych. Byłby to pierwszy raz, kiedy nazwa japońskiej lokalizacji zostałaby użyta do nazwania jednego z GSSP. Kandydatami konkurującymi z „Chibanian” na nazwę okresu […]

Japońskie liczydło – soroban 算盤

Mogłoby się wydawać, że w dzisiejszych czasach liczydło to urządzenie, które przeszło do lamusa. Nawet najlepszy kalkulator nie zastąpi jednak japońskiego liczydła, dzięki któremu można wykonywać nawet bardzo skomplikowane obliczenia, i które na dodatek stymuluje obie półkule mózgu. W japońskich szkołach do dziś naucza się kalkulacji na liczydle zwanym soroban (jap. 算盤). Pierwszy soroban pojawił się w Japonii około XVII wieku. Jest to bardzo prosta konstrukcja, która składa się z 13 linii przeciętych poprzeczną belką. W każdej linii znajdują się 4 koraliki poniżej (koraliki ziemi) oraz 1 koralik powyżej belki (koralik nieba). Obliczenia dokonywane są za pomocą przesuwania koralików do lub od belki poprzecznej. Każda pionowa linia przedstawia jedną cyfrę w liczbie. […]

Nowoczesna nauka w Muzeum Miraikan 未来館

W zbudowanej na sztucznej wyspie tokijskiej dzielnicy Odaiba znajduje się Miraikan (jap. 未来館) – Narodowe Muzeum Nowoczesnej Nauki i Innowacji. Już sam budynek Miraikan ze swoją nowoczesną bryłą robi niesamowite wrażenie. We wnętrzu muzeum wielkie wrażenie robi ogromna ilość sejsmografów z bieżącymi danymi. Niebywałą atrakcją jest również Geo-cosmos – olbrzymia kula ziemska zbudowana z monitorów, które wyświetlają w oparciu o aktualne dane z całego świata wizualizacje na temat pogody, temperatur wód oceanicznych, procesu wegetacji. Pomimo tego iż kula zawieszona jest wysoko nad ziemią, można ją obejść dookoła dzięki specjalnej kładce lub po prostu poleżeć sobie pod nią, na przygotowanych do tego celu leżakach. Kolejną atrakcję stanowi pokaz robotów ASIMO […]

„Zjaponizowana angielszczyzna”, czyli gairaigo 外来語 i waseieigo 和製英語

Mając nawet minimalną styczność z językiem i pismem japońskim można zauważyć, że do zapisu używa się różnych „znaczków”, czyli pochodzących z Chin „skomplikowanych” znaków kanji oraz kany – hiragany i katakany. Katakana służy do zapisywania wszelkiego typu zapożyczeń z innych języków, czyli gairaigo (jap. 外来語): nazw przedmiotów, nazwisk i imion obcojęzycznych, do podkreślenia ironii w tekstach pisanych, często do zapisu onomatopei (głównie w manga, czyli komiksach) i nazw gatunków zwierząt i roślin (głównie w tekstach naukowych, na tablicach informacyjnych w zoo i parkach). Gairaigo – angielskie słówka zapisane po japońsku W katakanie stosuje się tzw. przedłużenia w formie poziomych kresek aby jak najwierniej oddać wymowę danego słowa. Japończycy mają często trudności z […]

Jak opanować znaki kanji 漢字 ?

Znaki kanji 漢字 (czyt. kandzi), dosłownie „chińskie znaki”, jak sama nazwa wskazuje, powstały w Chinach. Najstarsze ślady starożytnych hieroglifów chińskich, wyrzeźbione na zwierzęcych kościach i skorupach żółwi, pochodzą z około 1500 roku p.n.e. Od tamtego czasu znakami kanji posługują się Chińczycy, a od pierwszego wieku naszej ery również Japończycy. Nie jest znana dokładna liczba znaków używanych w Chinach i Japonii. Najczęściej mówi się o kilkudziesięciu tysiącach znaków chińskich, ale ile ich naprawdę powstało, nie wie chyba nikt. Na co dzień nie używa się jednak więcej niż 3 tysięcy znaków. Taka lista jest nie tylko długa, ale przede wszystkim trudna do nauczenia, wymaga poświęcenia ogromnych nakładów nauki, a przy tym bardzo łatwo jest […]

Japońska technika zapamiętywania liczb – goroawase 語呂合わせ

Dziś przedstawimy technikę, która jest znana prawie wszystkim Japończykom. Jest to sposób na zapamiętanie numerów telefonów, dat, ważnych liczb itp. Goroawase (語呂合わせ) to japońska zabawa liczbowa, gdzie podobnie brzmiące wyrazy są powiązane z literami, liczbami lub symbolami, aby nadać im nowe znaczenie. Wyrazy te mogą mieć swoje odzwierciedlenie w przesądach (np. shi – cztery, wymawia się tak samo jak shi – śmierć, dlatego ta liczba jest uważa na za pechową). Najczęściej jednak goroawase jest używane jako jedna z mnemotechnik, czyli sposób zapamiętywania. Podstawą goroawase jest to, że każdą japońską liczbę można przeczytać na trzy sposoby: czytaniem sinojapońskim (onyomi), japońskim (kunyomi) i angielskim. 0 零 ma(ru), o, re(i) 1 一 hi(to), i(chi), wan […]

Ranking japońskich szkół wyższych

Prestiżowa Nagroda Kioto

Japoński Nobel z chemii