Haiku jest japońską formą poetycką, której twórca jest Matsuo Bashō. Choć współcześnie pojęcia haiku, hokku i haikai stosowane są wymiennie, ich znaczenia różnią się. Haikai (dosł. żart) to dłuższy utwór składający się z kilkunastu do kilku tysięcy wersów. Pierwszy wers nosi nazwę hokku (dosł. wers wyjściowy) . Haiku powstało z wyodrębnienia pierwszego wersu haikai jako samodzielnego utworu (innymi słowy hokku z haikai samo stało się utworem), stąd nazwa haiku – żartobliwy wers.
Haiku składa się z 17 sylab podzielonych na trzy części znaczeniowe po 5, 7 i 5 sylab. Poeci piszący w innych językach, ze względu na ich odmienną budowę, często nie stosują japońskiego metrum, zachowując jednak ducha tej sztuki. Na przykład Czesław Miłosz przełożył (na podstawie dosłownego tłumaczenia z japońskiego) na polski język poezji wybrane utwory klasycznego haiku, w których zachował tylko podział na trzy wersy.
Oto kilka przetłumaczonych przez Czesława Miłosza haiku Matsuo Bashō :
Oddaj wierzbie
Całą nienawiść, całe pożądanie
Twego serca.
…………………………..
Zimna biała azalia –
Samotna zakonnica
Pod słomianą strzechą.
…………………………..
Zbudź się, motylu –
Późno, całe mile
Są przed nami.
………………………….
Koniec podróży –
Ciągle żyję tu – tu,
Tego jesiennego wieczora.
…………………………
Tą drogą
Nikt nie idzie
Tego dzisiejszego wieczoru.
……………………….
Godny podziwu
Ten kto nie pomyśli: 'Życie mija’
Widząc błyskawice.
……………………….
Jakże chciałbym zobaczyć
Między kwiatami o świcie
Twarz Boga.
……………………….
Koniec roku –
Wszystkie kąty
Tego niestałego świata
Zamiecione.