Wbrew obiegowym opiniom wegetarianie nie mają łatwego życia w Japonii. Jedną z najlepszych opcji żywieniowych, choć w większości przypadków niestety dość kosztowną, jest shōjin ryōri（精進料理）, czyli kuchnia wegetariańska serwowana w klasztorach buddyjskich.
Początki kuchni klasztornej sięgają VI wieku, kiedy sprowadzono do Japonii buddyzm, lecz jej rozkwit nastąpił w okresie Kamakura (1185-1333) wraz z rozwojem buddyzmu zen, zwłaszcza na gruncie szkoły sōtō (tzw. styl Eiheiji – Eiheiji-ryū). Buddyjski zakaz zabijania istot żywych został uwzględniony w oficjalnym prawodawstwie – pierwszy cesarski edykt w tej sprawie został ogłoszony przez cesarza Tenmu w 676 roku. Dopuszczono jedynie konsumpcję ryb i ptactwa, natomiast nie wolno było spożywać dziczyzny. Co ciekawe zakaz ten nie obejmował zajęcy, ponieważ do ich liczenia używano tego samego klasyfikatora (wa), co do liczenia ptaków. W okresie średniowiecza zdarzały się przypadki rozpasania i rozluźnienia obyczajowego kleru buddyjskiego. W celu zdyscyplinowania rozpustnych mnichów religijni reformatorzy, jak np. mistrz zen Dōgen (1200-1253), stworzyli rygorystyczne reguły klasztorne, które obejmowały wszystkie dziedziny życia, w tym listę dozwolonych pokarmów oraz szczegółową etykietę spożywania posiłków.
Buddyjski zakaz zabijania istot żywych znajduje swoje odzwierciedlenie w stosowanych składnikach – w kuchni klasztornej nie korzysta się mięsa, ryb, czosnku, cebuli, pora oraz innych roślin korzeniowych, gdyż ich użycie skutkuje uśmierceniem całej rośliny. Natomiast często wykorzystuje się rośliny strączkowe, zwłaszcza soję (tofu, Kōya tōfu, pasta miso), orzechy, owoce oraz glony i wodorosty. W kuchni używa się głównie warzyw i owoców sezonowych, co nawiązuje do naturalnych rytmów przyrody i przemian pór roku. Niezwykle ważny jest szacunek dla poszczególnych składników, a nawet stan umysłu osoby przygotowującej potrawę. Codzienne menu mnichów jest o wiele prostsze, a wyrafinowane dania są serwowane wyłącznie na specjalne okazje, zatem shōjin ryōri należałoby nazwać raczej kuchnią bankietową.
Obecnie kuchni klasztornej można spróbować podczas noclegu w świątyniach (shukubō), zwłaszcza w przybytkach należących do szkół Tendai i Shingon, a ponadto w restauracjach specjalizujących się w shōjin ryōri, zlokalizowanychw pobliżu kompleksów świątynnych Daitokuji i Myōshinji w Kioto. W powyższych miejscach serwowane są najczęściej posiłki wielodaniowe, pod względem ideałów estetycznych i pietyzmu wykonania przypominające kaiseki ryōri. Także cenowo przypominają one wspomnianą kuchnię – najprostszy zestaw obiadowy kosztuje bowiem od 3000 do 5000 jenów.
