Kiedy myślimy o tradycyjnej japońskiej muzyce, z pewnością niewielki instrument przypominający gitarę, czyli shamisen, to pierwsze skojarzenie. Istnieje jednak wiele innych japońskich instrumentów o wyjątkowym kształcie. Koto 琴 jest 13-strunowym instrumentem drewnianym o długości od 160 cm do 200 cm i szerokości 20 centymetrów. Ma łukowaty, zakrzywiony kształt. Tony ustawia się ruchomymi mostkami, umieszczonymi pod każdą jedwabną struną. Na palec wskazujący, środkowy i na kciuk zakłada się tzw. „paznokcie” (tsume), specjalne nakładki do gry.
Tsume
Historycy przyjmują, że koto narodziło się pomiędzy V i III wiekiem przed naszą erą. Pierwotnie miało tylko 5 strun, później liczba strun wzrosła do 12 i ostatecznie do 13. Do Japonii 13-strunowe koto zostało sprowadzone w okresie Nara (710-794). Przed wiekami, w Chinach, koto przyrównywano do smoka rozciągniętego na ziemi, dlatego niektóre części tego instrumentu zapisywane są chińskimi ideogramami, np.: grzbiet smoka (ryuko), ogon smoka (ryubi).
Na koto grywano w zespołach złożonych z innych instrumentów strunowych i dętych. Ostatecznie jednak zaczęto na nim grać również solo. Dziś można usłyszeć grę na koto z shamisenem i shakuhachi lub jako akompaniament do pieśni. Podczas Świąt Nowego Roku muzykę duetu złożonego z koto i shakuhachi często można usłyszeć jako tło muzyczne w radiu czy w telewizji. Podczas wiosny, gdy zaczynają kwitnąć wiśnie, nieodłącznym elementem jest wszechobecny w mediach utwór Sakura, sakura, grany na koto.
Panie w tradycyjnym kimono grające na koto
Japończycy rzadko słuchają tradycyjnej muzyki japońskiej na żywo, o wiele częściej za to chodzą na koncerty klasycznej muzyki europejskiej. Już niedługo ma wejść do szkół nowy program wychowania muzycznego skoncentrowanego na nauce gry na tradycyjnych instrumentach. Dziś uczniowie obowiązkowo uczą się gry na flecie prostym i pianinie. W szkole średniej i na uniwersytecie w ramach zajęć klubowych istnieje szansa nauki, ale nauka gry na koto czy na innych instrumentach tradycyjnych nie jest łatwo dostępna.
Na początku grano na koto tylko na dworach, a później grali na nim głównie niewidomi muzycy (w większości wypadków japońską muzykę prenowożytną grali niewidomi artyści, mnisi i dworzanie). W XVII wieku (okres Edo) Yatsuhashi Kengyo (1614-1685) jeden z niewidomych mistrzów gry na koto odniósł sukces jako solista. W ten sposób został ojcem nowoczesnej muzyki koto. Jedną z jego najbardziej znanych kompozycji jest Roku-dan. W XX wieku Michio Miyagi (1894-1956), który także był niewidomym muzykiem koto, wprowadził zachodnią muzykę do repertuaru. Jego słynna na świecie kompozycja nosi tytuł Haru-no umi („Wiosenne morze”), skomponowana na koto i na shakuhachi.
źródła zdjęć: wagakki-ichiba.com, 4yuuu.com
