Laleczki kokeshi (こけし)

W Japonii jest wiele tradycyjnych rzemiosł, zaliczanych do sztuk pięknych. Najbardziej znane z nich to ceramika, tkactwo i produkcja wyrobów z laki. Wciąż wyrabia się piękny i mocny papier washi (jap. 和紙), który ma wiele artystycznych i praktycznych zastosowań. Z drewna wykonanych jest wiele pięknych przedmiotów domowych, np. piękne lalki kokeshi (jap. こけし).

Najstarsze kokeshi pochodzą ze środkowego okresu Edo, czyli przełomu XVII i XVIII wieku. Kokeshi produkowane są w całej Japonii, każdy region charakteryzuje własny styl w odniesieniu do kształtu, własne wzory dekoracyjne, własny dobór kolorów. Uważa się, iż te najbardziej oryginalne, które dały początek modzie na kokeshi, pochodzą z regionu Tohoku, czyli północnej części wyspy Honsiu.

Tradycyjna lalka ma prostą budowę, składa się z głowy i reszty ciała w postaci walca. Kokeshi dento (lalki stare) wykonane są w całości z drewna, są ręcznie malowane i często są wykonane przez artystów rzemieślników w jednym egzemplarzu. Kokeshi shingata (lalki nowe) często wykonywane są przy użyciu maszyn na potrzeby rynku turystycznego.

Wzory laleczek są umownie zatwierdzone i rozróżnia się jedenaście typów: Hijiori, Kijiyama, Nanbu, Naruko, Sakunami, Togatta, Tsuchiyu, Tsugaru, Yajiro, Yamagata oraz Zao-Takayu. To podstawowy podział,ale istnieje cała gama bardzo indywidualnych kształtów i rozwiązań dekoracyjnych.

Jedną z najbardziej nietypowych kokeshi jest laleczka, która nie ma twarzy. Pochodzi ona z regiony Tohoku, z miejscowości Shiroishi. Według legendy w tym wariancie nie maluje się twarzy, aby kupujący (w zamyśle mężczyzna) mógł sobie wyobrażać twarz ukochanej.

W Japonii istnieje kilka muzeów w całości  poświęconych wyłącznie tym laleczkom, a prywatne zbiory składają się z setek unikatowych przykładów tej sztuki ludowej, która faktycznie weszła na salony. Jak zwykle w Japonii, unikalne egzemplarze, sygnowane przez mistrzów, osiągają zawrotne ceny, a te zwykłe, które można znaleźć na targach staroci, kosztują znacznie mniej, chociaż często mogą dostarczyć tyle samo satysfakcji.