Kaligrafia japońska – shodō 書道

Mimo iż technika poszła do przodu i zamiast pisać teksty ręcznie częściej wykorzystywana jest do tego klawiatura, sztuka kaligrafii pozostała na znaczącym miejscu w kulturze Japonii.

Kaligrafia japońska (shodō 書道, dosłownie „droga pisma”) obejmuje kilka stylów pisma w języku japońskim. Podstawowe style to: pismo pieczęciowe (tensho), pismo kancelaryjne (reisho), pismo wzorcowe (kaisho), pismo bieżące (gyōsho) oraz pismo trawiaste (sōsho).

Do pisania używa się specjalnych przyborów:

  • pędzel (fude);
  • tusz (sumi);
  • kamień do rozcierania tuszu (suzuri);
  • naczynie z wodą do rozpuszczania tuszu (mizu-ire);
  • papier (washi);
  • podłużny ciężarek dociskający papier (bunchin).

W przeciwieństwie do alfabetu łacińskiego, kolejność stawiania kresek w piśmie japońskim jest ważna i z góry ustalona. W ten sposób również kierunek pociągnięcia pędzla czy kąt jego nachylenia ma bardzo duże znaczenie przy ręcznym pisaniu tuszem. Kaligrafia m.in. z tego powodu uważana jest za formę medytacji. Poszczególne pociągnięcia pędzla są przemyślane, świadome i kontrolowane.

W większości japońskich podstawówek dzieci mają zajęcia z kaligrafii. Również dorośli mają do wyboru wiele zajęć z kaligrafii w ramach kultywowania tradycyjnych sztuk japońskich, np. w miejskich ośrodkach kultury.

Co roku w Tokio organizowany jest konkurs kaligrafii japońskiej, w którym uczestniczy ok. 3 tys. osób. Uczestnicy podzieleni są na grupy, a każda z grup ma kilkadziesiąt minut na zapisanie kartki washi czarnym tuszem. Oceniany jest nie tylko styl, ale także również najwierniejsze oddanie kaligraficznego wzoru znaków.

 

źródła zdjęć: jusandou.com, u-can.co.jp, chinadaily.com