Mieszkańcy Japonii niezwykle rzadko cierpią z powodu otyłości, chorób układu krążenia, cukrzycy, parkinsona czy nowotworów. Są szczupli i nie wyglądają na swój wiek. Co ciekawe, procent osób otyłych wynosi zaledwie 3% w skali kraju! Sekretem zdrowia i długowieczności Japończyków jest dieta, charakteryzująca się niską podażą kalorii, bogactwem owoców, warzyw, roślin strączkowych i morskich ryb.
Głównymi składnikami diety japońskiej są: ryż, soja i jej przetwory, glony, warzywa, owoce morza i ryby. Przeciętny Japończyk zjada rocznie 65 kg ryb (Polak -13 kg) oraz sześciokrotnie więcej ryżu niż statystyczny Polak. Japończycy równie często sięgają po tofu, czyli chudy twaróg z mleka sojowego. Oprócz ryżu, równie popularnym źródłem węglowodanów w diecie japońskiej jest tzw. makaron soba, który wytwarza się z mąki gryczanej. Dla Japończyków stanowi symbol długiego życia.
Najważniejszymi zasadami kuchni japońskiej są… naturalność i świeżość. Dlatego też każda potrawa powinna zachowywać swój naturalny smak, a często dania wykonywane są z surowych składników, tj. sushi, bądź takich, które zostały poddane minimalnej obróbce. Aby zachować pierwotny smak składników i nie zakłócać ich wyjątkowości, Japończycy używają minimalnej ilości przypraw. Najpopularniejszą przyprawą jest sos sojowy (shoyu). Znaną japońską potrawą są cienkie paski surowej ryby (sashimi) z zielonym chrzanem. Natomiast ulubionym napojem Japończyków jest zielona herbata.
Japońska dieta koncentruje się na spożywaniu małych i częstych posiłków. Pokarm należy przeżuwać powoli, przyjmując jednocześnie niewielkie porcje. Dla mieszkańców Krainy Kwitnącej Wiśni jedzenie ma wielkie znaczenie, z tego też względu ogromną wagę kładą na jego jakość oraz wygląd i smak posiłków. W swoich obyczajach wypracowali szacunek oraz dyscyplinę, zabraniającą im opychania się jedzeniem. Japończycy zwykle jedzą pałeczkami. Nakrywając do stołu, stawiają po lewej – miseczka z ryżem, a po prawej – z zupą. Pałeczki leżą równolegle przed nimi. Prawą ręką trzyma się pałeczki, a lewą podnosi miseczkę z ryżem lub zupą. Tylko zupę pije się prosto z miseczki – do innych talerzy i miseczek sięga się pałeczkami. Przed posiłkiem mówi się „Itadakimasu”, a po posiłku „Gochiso-sama deshita”. To odpowiednik „smacznego” i „dziękuję”.
Zwyczaje podczas jedzenia:
Siedzenie przy stole
W japońskich restauracjach, jak i domach prywatnych znajdują się bardzo niskie stoły. Dla Europejczyków może to być nieco niewygodne doświadczenie, tym bardziej że nogi mężczyzny muszą być ze sobą skrzyżowane, natomiast kobiet powinny klęczeć. Do stołu zasiada się na ziemi z podłożoną poduszką.
Pierwszy posiłek
Za zjedzenie pierwszego posiłku należy głośno podziękować słowem „itadakimasu”. Kończąc posiłek dziękujemy natomiast mówiąc „gochisosama”. Co ważne – każdą potrawę powinno nałożyć sobie samemu, bez niczyjej pomocy. Nie powinniśmy również nikomu nakładać jedzenia.
Nieco inaczej sprawa wygląda z napojami, szczególnie, jeśli chodzi o alkohole, których nie powinno się nalewać samemu sobie. Można napełnić kieliszki wszystkim dookoła stołu, a goście naleją osobie nalewającej. Zgodnie z filozofią japońską, ważne jest umiarkowanie, toteż upijanie się podczas wspólnego posiłku jest mocno nie na miejscu i uznane może zostać przez gospodarzy za obrazę.
Kolejność ma znaczenie
Japończycy zwracają niezwykłą uwagę na zachowania innych przy stole. Dlatego też spożywać posiłki należy z dokładnością i odpowiednią … kolejnością.
Jedzenie zupy – zazwyczaj miseczki z zupą podnosi się do ust, co zdecydowanie ułatwia jedzenie. Jeśli chodzi o zupy z makaronem, to wpierw należy spożyć pałeczkami wszystko, co zostało dodane do zupy, a na koniec wypić sam wywar.
Dobre rady:
- Nie nakładamy sobie dużej ilość potraw na talerz – lepiej kilka razy nałożyć w mniejszej ilości;
- Potrawy nabieramy swoimi pałeczkami, odwrotną stroną niż je spożywamy;
- Okazywać należy wdzięczność i szacunek na każdym praktycznie kroku i za wszystko dziękować i nie odmawiać;
- Nie wolno wydmuchiwać nosa przy stole – iść do łazienki albo innego pomieszczenia;
- Po posiłku należy odłożyć na miejsce wszystkie naczynia i sztućce – nie wolno zostawić pałeczek wbitych w ryż albo w miseczce , bowiem są to czynności, które praktykuje się na pogrzebach.
