Nowy Rok jest dla Japończyków jednym z najważniejszych świąt. Z pożegnaniem starego i powitaniem nowego roku wiąże się wiele tradycji i obrzędów. Jednym z nich jest Nanakusa-no Sekku, czyli Festiwal Siedmiu Ziół — zwyczaj nieco w dzisiejszych czasach zanikający i nie praktykowany tak powszechnie, jak dawniej, jednak znany wszystkim Japończykom.
Rytuał Nanakusa-no sekku pojawił się w Japonii w okresie Heian (794-1192) i, podobnie jak wiele innych rzeczy, przybył z Chin. Wg chińskiej legendy, bogini Nüwa (女媧), zmęczona samotnością, przystąpiła do obrzędu tworzenia: pierwszego dnia stworzyła kurczaki, drugiego — psy. W kolejne dni powstawały inne zwierzęta: owce, świnie, krowy i konie. Siódmego dnia bogini stworzyła z żółtej gliny człowieka na swoje podobieństwo — właśnie dlatego 7 stycznia nazywany jest także Dniem Człowieka (人日, jinjitsu). Tradycyjnie data ta była dniem okazywania łaski przestępcom, a ciążące nad nimi wyroki śmierci były przesuwane na inny termin. Dzień Człowieka jest pierwszym z tzw. Pięciu Świąt (gosekku, 五節句). Pozostałe z nich to: Dzień Dziewcząt (3 marca), Dzień Chłopców (5 maja), Tanabata (7 lipca) i Festiwal Chryzantem (9 września).
Nanakusa (七草, dosł. siedem ziół) to zwyczaj polegający na spożyciu kleiku ryżowego, sporządzonego z siedmiu ziół, które Japończycy pamiętają dzięki piosence:
「せり なずな、 ごぎょう はこべら ほとけのざ、 すずな すずしろ これぞ七草」
Seri nazuna, gogyō hakobera hotokenoza, suzuna suzushiro korezo nanakusa
Seri (kropidło wodne, roślina zwana też japońską pietruszką), nazuna (tasznik), gogyō (szarota), hakobera (gwiazdnica), hotokenoza (łoczyga),
suzuna (rzepa), suzushiro (rzodkiew) — to właśnie siedem ziół
W zależności od regionu Japonii składniki mogły się różnić. Dziś sprawa jest prostsza, ponieważ w sklepach można kupić gotowe mieszanki potrzebne do przyrządzenia tradycyjnego kleiku:
Zestaw siedmiu wiosennych ziół (春の七草セット, Haru-no nanakusa setto)
Zgodnie z tradycją, zioła powinno się siekać z twarzą zwróconą w kierunku, który w danym roku zapewniać ma pomyślność. Najlepiej robić to wieczorem 6 stycznia, ponieważ — zgodnie z piosenką, którą powinniśmy śpiewać podczas siekania — chcemy zdążyć, nim ptaki z Chin przylecą do Japonii.
Kleik ten, spożywany 7 stycznia, ma nas chronić przed siedmioma chorobami oraz odpędzić od nas wszelkie zło w nowym roku.
źródła zdjęć: lafujimama.com, justonecookbook.com
