Zawiłości japońskiego hymnu narodowego

Japoński hymn narodowy (国歌, kokka) nazywa się: 君が代 (Kimi Ga Yo). Słowa hymnu powstały w erze Heian. Zostały zapisane jako wiersz w 古今和歌集 (Kokin Wakashū) – zbiorze poezji japońskiej waka. Wiersz w późniejszych latach był używany jako celebracyjna pieśń na pomyślność i długie życie dla osób o każdym statusie.

Kimigayo.score.svg

Historia powstania narodowego hymnu w Japonii zaczyna się w roku 1869. Irlandzki szef orkiestry wojskowej John William Fenton po przybyciu do kraju kwitnącej wiśni odkrył, że w Japonii nie ma hymnu. Polecił więc Iwao Ōyamie, oficerowi z klanu Satsumy, stworzenie jakiegoś. Słowa wybrał Ōyama, melodię zaś napisał Fenton. Ich wspólne dzieło zostało zaprezentowane w 1870 przez rządem. Hymn nie został przyjęty gdyż uznano, że brakuje mu powagi. W późniejszym czasie w roku 1880 Yoshiisa Oku oraz Akimori Hayashi skomponowali nową melodię. Muzyka była połączeniem melodii dworskich z pierwotnym charakterem melodii Fentona. Wersja ta została udoskonalona przez niemieckiego muzyka Franza Eckerta i w już niezmienianej formie służy do dziś.

Hymn narodowy Japonii składa się z zaledwie 5 linijek tekstu.

oryginałtłumaczenie
君が代は (きみがよは, Kimigayo wa)Rządy cesarza (W swojej pierwotnej wersji pierwsza linijka brzmiała „Waga kimi ha” [mój lordzie]. W obu wersjach występuje słowo kimi, kwestią sporną jest kim ten „kimi” właściwie jest. W erze Heian kimi był lordem, jednak cesarz nazywany był „okimi” czyli wielki lord. W erze Edo, słowo „kimi” było używane w odniesieniu do shoguna. W 1868 interpretowano wyłącznie jako cesarza co okazało się być problematyczne w 1999. Postanowiono wtedy, że kimi odnosi się do cesarza jako reprezentanta całego narodu. Cząstka 代 oznacza rządy/panowanie ale jako sam znak kanji może też oznaczać pokolenie
千代に八千代に (ちよにやちよに, Chiyo ni yachiyo ni)niech trwają lat tysiące, ( Kiedy pozycja jest przekazywana z pokolenia na pokolenie i trwa czyjeś całe życie, pokolenie oznacza rządy. Tak tutaj jest użyte kanji 代. Oznacza ono życzenie aby czyjeś życie było długie a także życie potomków.)
さざれ石の (さざれいしの, Sazare-ishi no)aż ten żwir drobny mocą wieków (Chodzi tutaj o „sazare-ishi” czyli sakralne kamienie, które z biegiem lat powstają z małych kamyczków. Po polsku taki kamień nazywa się brekcja.)
巌となりて (いわおとなりて, Iwao to narite)w skałę się przemieni
苔のむすまで (こけのむすまで, Koke no musu made)i mchem porośnie gęstym. (Japońscy poeci kochają naturę. Tak więc i w tym wierszu nie mogło jej zabraknąć. Mech dodaje życia do skały. Ponieważ mech rośnie na stojących i starych skałach może też oznaczać spokój i pokój.)
File:Sazare-ishi 2013.jpg - Wikimedia Commons
Skała sazare-ishi ze strony wikipedia.com

Hymn narodowy budzi kontrowersje. W trakcie Drugiej Wojny Światowej w każdym podręczniku pieśń była opisana jako ta na cześć cesarza. Dzieci w szkołach śpiewały ją i w Japonii i na ziemiach podbitych. Japończycy walczyli i podbijali dla cesarza. Hymn przed wojną jak i w jej trakcie takie właśnie uczucia miał przedstawiać. Podczas gdy Niemcy jak i Włochy zmieniły swoje hymny Japonia pozostała przy „Kimiga yo”. Wprawdzie do 1951 hymn był zakazany przez Amerykańskich okupantów, jednak po traktacie w San Francisco, który zakończył okupację Japończycy znów zaczęli go używać.