Japoński hymn narodowy (国歌, kokka) nazywa się: 君が代 (Kimi Ga Yo). Słowa hymnu powstały w erze Heian. Zostały zapisane jako wiersz w 古今和歌集 (Kokin Wakashū) – zbiorze poezji japońskiej waka. Wiersz w późniejszych latach był używany jako celebracyjna pieśń na pomyślność i długie życie dla osób o każdym statusie.
Historia powstania narodowego hymnu w Japonii zaczyna się w roku 1869. Irlandzki szef orkiestry wojskowej John William Fenton po przybyciu do kraju kwitnącej wiśni odkrył, że w Japonii nie ma hymnu. Polecił więc Iwao Ōyamie, oficerowi z klanu Satsumy, stworzenie jakiegoś. Słowa wybrał Ōyama, melodię zaś napisał Fenton. Ich wspólne dzieło zostało zaprezentowane w 1870 przez rządem. Hymn nie został przyjęty gdyż uznano, że brakuje mu powagi. W późniejszym czasie w roku 1880 Yoshiisa Oku oraz Akimori Hayashi skomponowali nową melodię. Muzyka była połączeniem melodii dworskich z pierwotnym charakterem melodii Fentona. Wersja ta została udoskonalona przez niemieckiego muzyka Franza Eckerta i w już niezmienianej formie służy do dziś.
Hymn narodowy Japonii składa się z zaledwie 5 linijek tekstu.
oryginał | tłumaczenie |
君が代は (きみがよは, Kimigayo wa) | Rządy cesarza (W swojej pierwotnej wersji pierwsza linijka brzmiała „Waga kimi ha” [mój lordzie]. W obu wersjach występuje słowo kimi, kwestią sporną jest kim ten „kimi” właściwie jest. W erze Heian kimi był lordem, jednak cesarz nazywany był „okimi” czyli wielki lord. W erze Edo, słowo „kimi” było używane w odniesieniu do shoguna. W 1868 interpretowano wyłącznie jako cesarza co okazało się być problematyczne w 1999. Postanowiono wtedy, że kimi odnosi się do cesarza jako reprezentanta całego narodu. Cząstka 代 oznacza rządy/panowanie ale jako sam znak kanji może też oznaczać pokolenie |
千代に八千代に (ちよにやちよに, Chiyo ni yachiyo ni) | niech trwają lat tysiące, ( Kiedy pozycja jest przekazywana z pokolenia na pokolenie i trwa czyjeś całe życie, pokolenie oznacza rządy. Tak tutaj jest użyte kanji 代. Oznacza ono życzenie aby czyjeś życie było długie a także życie potomków.) |
さざれ石の (さざれいしの, Sazare-ishi no) | aż ten żwir drobny mocą wieków (Chodzi tutaj o „sazare-ishi” czyli sakralne kamienie, które z biegiem lat powstają z małych kamyczków. Po polsku taki kamień nazywa się brekcja.) |
巌となりて (いわおとなりて, Iwao to narite) | w skałę się przemieni |
苔のむすまで (こけのむすまで, Koke no musu made) | i mchem porośnie gęstym. (Japońscy poeci kochają naturę. Tak więc i w tym wierszu nie mogło jej zabraknąć. Mech dodaje życia do skały. Ponieważ mech rośnie na stojących i starych skałach może też oznaczać spokój i pokój.) |
Hymn narodowy budzi kontrowersje. W trakcie Drugiej Wojny Światowej w każdym podręczniku pieśń była opisana jako ta na cześć cesarza. Dzieci w szkołach śpiewały ją i w Japonii i na ziemiach podbitych. Japończycy walczyli i podbijali dla cesarza. Hymn przed wojną jak i w jej trakcie takie właśnie uczucia miał przedstawiać. Podczas gdy Niemcy jak i Włochy zmieniły swoje hymny Japonia pozostała przy „Kimiga yo”. Wprawdzie do 1951 hymn był zakazany przez Amerykańskich okupantów, jednak po traktacie w San Francisco, który zakończył okupację Japończycy znów zaczęli go używać.