Witaj szkoło! Początek roku szkolnego w Japonii

W Japonii obowiązkiem szkolnym objęte są dzieci od 6 do 15 roku życia (szkoła podstawowa i gimnazjum). W przeciwieństwie do Polski i innych krajów Zachodu, w Japonii zarówno rok szkolny jak i akademicki rozpoczynają się już w kwietniu! Nauka w szkołach przebiega przeważnie w systemie trymestralnym. Pierwszy trymestr trwa od kwietnia od ok. 20 lipca, kiedy to zaczynają się wakacje letnie. Powrót do szkoły następuje po ok. 6 tygodniach przerwy – na początku września. Uczniowie kontynuują naukę do 25 grudnia. Ponieważ 23 grudnia wypadają urodziny cesarza, będące świętem narodowym, niektóre szkoły już od tego dnia rozpoczynają wakacje zimowe, które trwają do początku stycznia. Zazwyczaj zajęcia zaczynają się między 4 a 7 stycznia, jednak w północnych rejonach Japonii (całe Hokkaidō, północna część rejonu Tōhoku oraz częściowo także prefektury Yamanashi i Nagano) ferie zimowe kończą się w okresie między 15 a 20 stycznia. W zamian za to ulegają skróceniu o 2 tygodnie wakacje letnie. Ostatni trymestr nauki trwa do późnego marca.

Podział roku akademickiego w praktyce wygląda podobnie, choć same zajęcia odbywają się w cyklach rocznych lub semestralnych. Natomiast formalnie w kalendarzu akademickim są 2 semestry zwane letnim i zimowym lub wiosennym i jesiennym. W porównaniu ze szkołami wydłużeniu ulegają wakacje letnie – bowiem zajęcia na uniwersytetach rozpoczynają się ponownie w październiku. Po przerwie zimowej zajęcia zaczynają się w pierwszym tygodniu stycznia i trwają przez około 3 tygodnie. Na większości uczelni w lutym jest tylko sesja egzaminacyjna, więc studenci mają wakacje do początku kwietnia, kiedy ma miejsce inauguracja nowego roku akademickiego. Absolwenci z danego rocznika, często ubrani w odświętne stroje ze spodniami hakama, uczestniczą także w wypadającej w marcu ceremonii ukończenia studiów (sotsugyōshiki). W celu zwiększenia konkurencyjności japońskich uczelni i przyciągnięcia większej ilości studentów zagranicznych, na uczelniach wyższych trwają dyskusje nad zmianą organizacji roku akademickiego, tak by rozpoczynał się on w październiku, jednak ku temu jeszcze daleka droga. Kwietniowa ceremonia immatrykulacyjna ma w Japonii długą tradycję i jest silnie powiązana z symboliką przyrodniczą. Kwiecień to czas kwitnienia wiśni (sakura), a wczesna wiosna uważana jest za okres nowych początków. Bujnie rozkwitające sakury, które często porastają szkolne podwórka i kampusy akademickie, są silnie związane z symboliką szkolną. Przykładowo, dawniej kiedy wyniki egzaminów wstępnych wysyłano kandydatom telegramem, jego treść brzmiała w przypadku przyjęcia na studia „Sakura saku” (Wiśnie kwitną), natomiast odpowiedź odmowna miała treść „Sakura chiru” (Płatki wiśni opadają).

Kwiecień jest miesiącem rozpoczynającym także rok fiskalny i podatkowy oraz momentem przyjęć do pracy nowych pracowników. Duże przedsiębiorstwa prowadzą rekrutację przez cały rok, jednak ceremonia przyjęcia do firmy (nyūshashiki) i rozpoczęcie pracy mają miejsce w kwietniu. Studenci już od trzeciego roku studiów (w Japonii uznawane za wyższe wykształcenie studia licencjackie trwają standardowo 4 lata) rozpoczynają proces poszukiwania pracy (shūshoku katsudō, w skrócie shūkatsu) – odziani w jednakowe garnitury lub garsonki chodzą na niezliczone rozmowy kwalifikacyjne i dokonują wyboru przyszłego pracodawcy. Wszyscy świeżo upieczeni absolwenci (shinsotsu) z danego rocznika są razem przyjmowani do pracy właśnie na początku kwietnia.