Pierwsze skojarzenie ze słowem „samuraj” to obraz silnego, odważnego mężczyzny. W historii Japonii wsławiła się jednak również pewna damska postać, która dzięki swoim wyjątkowym umiejętnościom, sile i odwadze jest do dziś symbolem silnej kobiety. Tomoe Gozen 巴 御前 jest jedną z nielicznych kobiet-wojowniczek, które do dziś mogą inspirować inne dziewczyny chcące udowodnić wszystkim, że płeć nie ma znaczenia, a jedyne co się liczy, to siła i umiejętności.
Należy wspomnieć, że w XII-wiecznej Japonii szkolenie militarne kobiet nie było czymś niespotykanym. Skupiano się jednak głównie na tym, aby wojowniczka (zwana onna bugeisha 女武芸者) mogła ochronić siebie i swoje domostwo w razie ataku. Tomoe Gozen wyróżnia jednak fakt, że jej styl walki nie polegał na defensywie, tylko ofensywie.
Pisemne wzmianki o Tomoze Gozen pojawiają się jedynie w Heike monogatari, czyli Opowieści o rodzie Heike, epopeji rycerskiej opisującej militarne potyczki dwóch rodów Taira i Minamoto w XII wieku. Fakt ten według wielu historyków wskazuje na prawdopodobieństwo, że Tomoe Gozen jest postacią legendarną. W Heike monogatari opisana jest jako piękna wojowniczka:
Tomoe miała długie, czarne włosy i jasną cerę, a jej twarz również była ładna; co więcej, była też nieustraszoną wojowniczką, której ulegał nawet najdzikszy koń, a mieczem i łukiem władała tak umiejętnie, że mogła konkurować z tysiącem wojowników, a wyjść na spotkanie nawet samemu diabłu lub bogu. Wiele razy znalazła się na polu walki, otoczona z każdej strony, i wygrywała pojedynki z najdzielniejszymi kapitanami, a podczas ostatniej walki [bitwy pod Awazu w 1184 r.], gdy wszyscy inni byli pokonani lub zdezerterowali, pośród ostatnich walczących znalazła się Tomoe.
Niewiele wiadomo o wczesnym życiu Tomoe. W Heike monogatari jest przedstawiona jako służąca samurajowi Minamoto Yoshinace. Bitwa pod Awazu poszła Yoshinace niezbyt pomyślnie. Armia jego kuzyna, Minamoto Yoshitsune, przeważała nad nim liczebnie. W armii Yoshitsune pozostalo tylko pięciu wojowników, w tym Tomoe, rozkazał wojowniczce, by opuściła pole walki, ponieważ byłoby dla niego hańbą umrzeć u boku kobiety. Tomoe niechętnie zgodziła się, ścinając najpierw głowę kolejnemu ze swoich wrogów. Po tym wydarzeniu słuch o niej zaginął, chociaż wiele jest spekulacji na temat jej dalszych poczynań. Według jednej wersji została pokonana i zmuszona do zostania konkubiną wroga, według innej została mniszką, a według jeszcze innej – pomściła Yoshinakę zabijając jego wrogów, a następnie popełniła samobójstwo.
Bez względu na to, jak zakończyła się historia tej walecznej kobiety-samurajki, jej postać stała się symbolem i inspiracją na przykład dla sztuk teatralnych noh („Tomoe”) i kabuki („Onan shibaraku”)., nie wspominając już o licznych drzeworytach i zwojach z jej wizerunkiem. Również współcześnie Tomoe poajwia się w wielu książkach, filmach, anime, mandzie i grach komputerowych.
źródła: artbank.co.jp, kotobank.jp, ancient-origins.net
