Podobnie jak to miało miejsce w Starożytnej Grecji, Rzymie czy Chinach, kobiety nie występowały kiedyś na scenach japońskich teatrów. W ich role wcielali się mężczyźni, którzy stosowali różne środki, żeby jak najlepiej zagrać postać kobiecą. Sposoby te wydają się szczególnie ciekawe w przypadku teatru kabuki (歌舞伎), którego historia sięga początków XVII wieku. Chociaż powstanie kabuki nierozerwalnie wiąże się z wędrowną kapłanką Okuni z Izumo, kobiecych występów zakazano niezwykle szybko. W tamtych czasach aktorki nierzadko trudniły się także prostytucją, dlatego zastąpione zostały one męskimi aktorami – najpierw młodymi chłopcami, a jeszcze później dojrzałymi mężczyznami. Zmiana ta ostatecznie przyczyniła się również do rozwoju teatru bardziej w stronę dramatu a nie, jak dotychczas, […]
Mianem kintsugi (金継ぎ), czyli dosłownie złotym łączeniem określana jest japońska sztuka naprawiania potłuczonej ceramiki. Technika ta polega na ponownym połączeniu elementów naczynia za pomocą laki zmieszanej z metalami szlachetnymi. Chociaż wykorzystywane są różne metale, niewątpliwie najpopularniejszym z nich, od którego zresztą wywodzi się nazwa tej sztuki, jest złoto. Po naprawieniu p […]
Punktem wyjścia do opowiedzenia o tym, czym jest man’yōgana (万葉仮名) niech stanie się krótka historia pisma japońskiego, czy raczej poświęcenie uwagi jego pochodzeniu i początkom. Szacuje się, że pismo chińskie dotarło do Japonii w IV wieku – własnego pisma Japończycy wcześniej nie posiadali. W ciągu kolejnych dziesięcioleci studiowali napływające z Chin przede wszystkim teksty buddyjskie […]
Gdyby Beate Sirota Gordon wciąż żyła niedługo, bo 25 października, obchodziłaby dziewięćdziesiąte siódme urodziny. Dlaczego jednak jest postacią, o której warto pamiętać w kontekście walk o prawa Japonek? Kiedy 2 września 1945 roku Japonia podpisała akt bezwarunkowej kapitulacji, było to jednoznaczne z koniecznością reformy podstawowych praw. Na zmiany te realny wpływ mieli jednak okupujący […]
Podróżując czy żyjąc w Japonii często można dojść do dwojakich wniosków – różnice kulturowe sprawiają, że czasami kraj ten wydaje się nam wyjątkowo odległy albo, jeśli tylko skupimy się na tym, co nas łączy, szybko zauważymy, że koniec końców ludzie na całym świecie choćby radość czerpią z podobnych rzeczy. Istnieje jednak pytanie, które w języku japońskim może nam się zdarzyć usłyszeć stan […]
Kyūdō (弓道), czyli dosłownie droga łuku jest rodzajem japońskiego łucznictwa ceremonialnego, zaliczanego do budō (武道), a zatem sztuk walk, w których szczególny nacisk kładzie się na duchowość. Kyūdō czerpie z filozofii zen, a jego celem jest realizacja trzech założeń: prawdy (真 shin), dobra (善 zen) oraz piękna (美 bi). Łuk wykorzystywano w Japonii już w okresie Jōmon (縄文時代 Jōmon ji […]
Kuchnia japońska cieszy się ogromną popularnością niemal na całym świecie. W ostatnich latach w Polsce powstało wiele restauracji serwujących rāmen (ラーメン) i potrawa ta nieprzerwanie zyskuje nowych entuzjazmów. Jeszcze innym flagowym przykładem kuchni japońskiej jest tempura (天ぷら tenpura). Tempurą określić można zarówno owoce morza, ryby, mięso czy warzywa. Istotą nie jest tutaj sam p […]
Pośród japońskich yōkai (妖怪) odnaleźć można wiele demonów o przedziwnej aparycji i upodobaniach. Jednymi z ciekawszych potworów, które od straszydeł stały się maskotkami, są z pewnością kappy (河童). Uważa się, że zamieszkują one wody słodkie, dlatego spotkać je można w rzekach, jeziorach czy właśnie w ich najbliższej okolicy. Chociaż wyróżnia się wiele rodzajów kapp, niewątpliwie tym naj […]
Położone zaledwie kilkanaście kilometrów na północny-wschód od Kioto, Biwa (琵琶湖 biwa-ko) jest największym, słodkowodnym jeziorem Japonii. Liczy aż 674 kilometry kwadratowe i jego głębokość sięga ponad stu metrów. Jest pochodzenia tektonicznego i zalicza się je do najstarszych jezior świata; jego wiek szacuje się na pięć czy sześć milionów lat. To jednak nie wszystko. Jezioro Biwa pochwal […]
Wywodzące się z chińskiej mitologii tengu (天狗) to istoty łączące w sobie cechy fizyczne ludzkie i ptasie. W Japonii pierwsze wzmianki o nich pojawiły się około VI lub VII wieku, a dziś są już na dobre wpisane w japoński folklor. Zgodnie z podaniami zamieszkiwały one tereny górzyste i chociaż gór, które w jakiś sposób powiązane są z tengu jest w Japonii wiele, to siedzibę ich króla odnaleź […]
Zagraniczni turyści podróżujący po Japonii na pewno nie raz mieli okazję natrafić na coś, co szczególnie ich zaintrygowało. Zależnie od wcześniejszego stopnia „wtajemniczenia” mogły być to np. wystawki z plastikowym jedzeniem w witrynach restauracji. Uwagę innych mogły natomiast zwrócić często niewielkich rozmiarów posążki przedstawiające postać o dobrotliwym wyrazie twarzy ubra […]
Japoński taniec butō jest formą stosunkowo nową, powstałą na przełomie lat 50 i 60 wieku XX w Japonii. Jego pełna nazwa to ankokubutō (jap. 暗黒舞踏), co oznaczać może taniec mroku bądź taniec ciemności. Za inicjatorów tego stylu uważa się choreografa Tatsumiego Hijikatę i tancerza Kazuo Ōno. Powstanie butō jest ściśle powiązane z powojenną Japonią i stanowić miało wyraz buntu wobec postępu […]
Japoński, tradycyjny teatr nō swoje korzenie znajduje zarówno w religijnych festiwalach matsuri jak i wywodzących się z Chin muzyczno-tanecznych widowiskach sangaku. Uważa się, że założycielami tego teatru byli Kan’ami Kiyotsugu i jego syn Zeami Motokiyo – właśnie oni w XIV wieku nadali mu formę, którą zaobserwować można na scenie nō także dzisiaj. Jednym z zagadnień typowych dla nō je […]